Kullanıcılar

Teknoloji günümüzde gelişimini sürdürmektedir bununla birlikte insanların yaşayış şekilleri de değişmektedir. Tabi ki teknolojiyi kullanamayanlar da günümüzde mevcuttur. Teknolojiyi kullanamayanlar şu şekilde sıralanmaktadır. 1-)Yaşlılar, 2-)Engelliler, 3-)Çocuklar, 4-)Teknolojiden anlamayanlar. Kullanabilirlik için ürün denetimini sağlayabilmek amacıyla kullanışlılığını sorguladığımız ve son kullanıcı araştırma yapanlar için önem arz etmektedir. Bundan dolayı mental model ortaya çıkmıştır. Mental model: Bir kişiyi anlamanın en iyi yolu, dışarıdan görünenin nasıl olduğu ve gören kişiye nasıl hissettirdiği kavramları ile donanmış empatidir. Bir diğeri embesil kullanıcı olarak tanımladığımız kişilerdir. Kullanıcısı olduğu ürünün veya sistem ile ilgili teknik servisi arar ve teknisyene ya da teknikere anlatır. Sorun teknik eleman için basit olduğundan kullanıcının bunu soruyor olması çok aptalcadır!! İşte akıllara bir soru gelir ve en önemlisi, İnsan mı teknolojiye uymalı yoksa teknoloji mi insana uymalı? İlk olarak insana uyan teknolojiler ortaya çıktı ve teknolojinin gelişimiyle insanlar teknolojiye uymaya başladı.Bundan dolayı olsa gerek İBE (İnsan Bilgisayar Etkileşimi) hedefi, en karmaşık parçası olan kullanıcıyı yani "insanı" anlamaktır. İBE'nin genel araştırma sorusu ise kullanıcıyı nasıl anlayacağız? Bu sorularla kullanıcıyı tanımak mümkün olabilir. Bunlar; 1-) Kim için, 2-) Hangi şartlarda, 3-) Hangi görevler için, 4-) Hangi ölçütlere göre sorularıyla sorgulama yapması gerekir. Bunun için çeşitli yöntemler gerçekleştirmişlerdir. Örnek verecek olursak göz hareketlerini takip sistemleri. Fakat bunlarla bile tam anlamıyla anlamak mümkün değildir. Kullanım dışında kullanılan ürünler bile kullanıcıyı anlamayı zorlaştıran etkenlerdendir.Bu olayların hepsine "insan faktörü" neden olmaktadır. Kullanım dışında kullanılan ürünlere örnek verecek olursak; Ütü'nün üstünde yemek yapımı, kurşun kalem ile saçları topuz haline getirmek için kullanmak, diş fırçasıyla yerde ulaşılamayan kısımları temizlemek.

İBE'ye göre herhangi bir ürünün istedikleri işler doğrultusunda kolayca ve etkili bir şekilde, fiziksel ve bilişimsel anlamda zorluk çekmeden kullanabilmelidir. İBE'nin 4 önemli temel taşı vardır bunlar; 1-)Bağlam, 2-)Kullanıcı, 3-)Görev, 4-)Araç veya Arayüz. Temel ilkelerinden biri olan kullanıcı ürünü nasıl kullanacağı değil, yapacağı işe yoğunlaşabilmesi önemli. Kullanabilirliği yüksek olmalıdır. Hata yapılırsa hemen geri dönüp düzeltilmeli unutmayın ki her insan hata yapar. İBE'yi önemli yapan faktörler donanım masrafların düşmesi ve bilgisayar kullanan nüfusta ki ciddi artış. Kritik uygulama alanları tıp, endüstri, ordu, ve bankacılık alanlarda kullanılan bilişim sistemlerinin sıfıra yakın insan hatası ile çalışmak durumunda olması gerekmektedir bu yüzden kritik alanlara girmektedir.