Kullanılabilirlik ve EyeNavigatör Göz Takip Sistemleri

EyeNavigator Göz Takip Sistemi

Göz takip sistemi EyeNavigator sayesinde sadece gözler kullanılarak herhangi bir harekete ihtiyaç duymadan bir çok işinizi başka birine ihtiyaç duymadan kendi başınıza yapa biliyorsunuz. Mesela ; bilgisayar kullanıp müzik, video çalınabiliyor.

 EyeNavigator acil durum arama sistemi sayesinde, herhangi bir durumda sadece bir kaç göz hareketi ile telefon hattı ile acil durum aramaları gerçekleştirile bilmektedir.

EyeNavigatorın akıllı klavye sistemi sayesinde önceden belirli kelime gruplarını seçerek yorulmadan çevre ile iletişime geçebilmeyi sağlıyor.

EyeNavigator Göz takip sistemi hangi durumlarda kullanılıyor?

• ALS(amiyotrofik lateral skleroz) hastalarında bilgisayar aracılığı ile iletişim,
• Otizm hastalarında kafa hareket ve göz takip bilgisayarı aracılığı ile iletişim,
• Serebral palsi hastalarında bilgisayar aracılığı ile iletişim için (Spastik serebral palsi, Atetoid serebral palsi v.b.),
• Nörolojik gelişme geriliği olan çocuklarda bilgisayar aracılığı ile iletişim için,
• Tramvatik beyin hasarlarında bilgisayar aracılığı ile iletişim,
• Rett sendromu hastalarında göz bilgisayarı aracılığı ile çevreleri ile iletişimi için,
• İnme geçirenlerde göz bilgisayarı  aracılığı ile sosyal hayata katılabilmeleri için,
• Kısmi felçlilerde ve omurilik felçlilerin de bilgisayar aracılığı ile iletişim için,
• Ağır romatizma hastalarında bilgisayar aracılığı ile iletişim için kullanılıyor.
• Ve bir kullanım alanı ise kullanılabilirlik testlerinde kullanılması. Üstünde duracağımız konuda bu. Peki bu teknoloji ile neler yapabiliriz?
• Web sayfalarının tasarımı
• Görsel malzemenin kullanımı
• Zihinsel süreçler
• Sürücü/pilot davranışları
• Eylem sıralamaları
• Konuşma ve algısı
•  Reklamlar, alışveriş

Göz hareketlerini izlemek ve kayıt etmek için kullanılan iki temel teknoloji bulunmaktadır. Bunlar masaüstü ve mobil göz izleme cihazlarıdır. Masaüstü göz izleme cihazları bir bilgisayar ekranı ile bütünleşik olup, ekranın karşısında oturan kullanıcıların ekranda nereye, ne süre ve kaç kere baktığı ile ilgili anlık bilgi verir. Ayrıca kişinin, dikkatinin nerede yoğunlaştığına, amacına ve zihinsel durumuna ilişkin bilgi sağlamak da mümkündür. Göz izleme cihazından sayısal ve görsel olarak alınabilen bu veriler sayesinde kullanıcıların arayüz ile etkileşiminin nasıl olduğu ile ilgili bilgi sahibi olunmakta ve arayüzlerin, daha verimli ve etkili bir hale getirilmesi için nelerin yapılması gerektiği belirlenebilmektedir. Örneğin bir gazetenin çevrim içi sayfasının okunması sırasında, okuyucunun gözlerinin nereye yoğunlaştığı bilgisinin göz hareketlerini takip cihazı ile kaydedilmiş hali için koyu kısımlar sayfada en fazla bakılan bölgeleri, açık koyu olanlar ise daha az bakılanları ve diğer noktalar ise hiç bakılmayan yerleri göstermektedir.

Mobil göz izleme cihazı ise, genellikle kullanıcının kafasına taktığı özel bir gözlüğe monte edilmekte ve sadece ekran karşısında değil, her ortamda kişinin çevresi ile olan etkileşimi esnasında nereye baktığını kayıt etmektedir. Örneğin, araç kullanan bir kişi trafik işaretlerine dikkat ediyor mu ya da müşteriler bir markette alış veriş yaparken, hangi raflara/ürünlere yoğunlaşıyor gibi konularda gözün odaklandığı yerler bu cihazlar yardımı ile kayıt edilip daha sonra analiz edilebilmektedir.

Son derece hassas ölçüme sahip olan bu araç ile her ortamda kullanılabilirlik testi uygulayabilir miyiz? Cevabı tabi ki hayır. Bunun için İnsan Bilgisayar Etkileşimi Laboratuvarları bulunmaktadır.

Kullanılabilirlik testleri en uygun biçimde, İnsan Bilgisayar Etkileşimi araştırmaları için kurulmuş olan laboratuvarlarda yapılabilir. IBE Laboratuvarları genellikle kullanıcıların bulunduğu test odası ve testi düzenleyenlerin bulunduğu operatör odası olmak üzere iki kısımdan oluşur. Kullanıcıların test sırasında gözlemcileri görmemesi için operatör odası ile test odası tek yönlü bir ayna ile ayrılır ve ışıklandırma kontrol üniteleri ile ayarlanabilir hale getirilerek uygun ışıklandırma ortamı sağlanır.      Testler sırasında kameralar, mikrofon ve hoparlörler aracılığıyla ses ve görüntü kaydı alınmakta, göz-izleme (eye-tracking) cihazı ile göz hareketleriyle ilgili bilgiler kaydedilmektedir. Kimi durumlarda terleme, kalp atışı gibi fizyolojik değerler de toplanabilmektedir. Kaydedilen veriler İnsan Bilgisayar Etkileşimi çalışmaları için hazırlanmış yazılımlarla değerlendirilmektedir. İnsan Bilgisayar Etkileşimi laboratuvarlarında, ses ve görüntü kaydı tavana monte edilen dome tipi kameralar veya profil görüntüsü alan ayaklı kameralar ile gerçekleştirilebilmektedir. Ses ve görüntü kaydı için mevcut teknolojide kullanılabilecek, popüler olandan az kullanılana doğru sıralanmış biçimde üç alternatif bulunmaktadır: Kontrol ünitesi ile birlikte temin edilen dijital kayıt cihazları ve kameralar, IP tabanlı kameralar ile birlikte kullanılan görüntü kayıt kartları ve dijital ya da analog kameralar ile birlikte kullanılan DVR kartlar.

          Test sırasında kullanıcının dikkatini dağıtabilecek unsurların en aza indirgenebilmesi amacıyla kameralar mümkün olduğunca gizlenir, mikrofonlar tavandan ses kaydı alabilecek düzeyde hassas modeller arasından seçilir ve ses kayıt çözünürlüğü amplifikatörler aracılığı ile yükseltilir. Operatör odası ile test odası arasında ses yalıtımı sağlanarak iki ünite arasındaki ses iletişimi engellenir. Sesli iletişim çift yönlü mikrofonlar ve hoparlörler aracılığıyla sağlanır. Ses ve video kayıtlarının değerlendirilmesi aşamasında video ve ses mikserleri kullanılır.